Dự thảo Luật Tài nguyên nước (sửa đổi): Mở đường cho kinh tế hóa lĩnh vực tài nguyên nước
(Nguồn: Cục quản lý tài nguyên nước)

Nhà máy thủy điện Thác Bà

Sau 12 năm thi hành, nhiều quy định của Luật Tài nguyên nước năm 1998
đến nay không còn phù hợp với thực tiễn, nhiều vướng mắc nảy sinh trong
quá trình thực hiện. Khắc phục những bất cập, Luật Tài nguyên nước (TNN)
sửa đổi được xem là sẽ mở đường cho các hoạt động hướng đến mục tiêu
kinh tế hóa. Bên cạnh đó, Luật TNN sửa đổi sẽ bổ sung thêm những quy
định mới cho phù hợp với thực tiễn của cuộc sống và tình hình phát triển
kinh tế xã hội của đất nước.
Dự
thảo Luật TNN sửa đổi đang được xây dựng nhằm bảo vệ tài nguyên nước có
hiệu quả, sử dụng nguồn nước hợp lý, tiết kiệm, phòng chống, khắc phục
hậu quả tác hại do nước gây ra được tốt hơn cũng như tăng cường quản lý
Nhà nước về tài nguyên nước trong tình hình mới. Theo đó, một trong các
nhóm vấn đề mới sửa đổi lần này là kinh tế hóa lĩnh vực tài nguyên nước
đã thể hiện được “cái hồn” chủ trương kinh tế hóa ngành tài nguyên môi
trường của Bộ Tài nguyên và Môi trường. Dự thảo cũng đã có những quy
định mới nhằm tăng cường áp dụng các công cụ kinh tế, sử dụng các loại
thuế, phí, lệ phí và các nguồn thu khác phục vụ quản lý và bảo vệ có
hiệu quả tài nguyên nước.

Cục trưởng Cục Quản lý Tài nguyên
nước ông Hoàng Văn Bảy cho biết “ Dự thảo lần 2 Luật TNN sửa đổi có 104
điều thể hiện trong 11 chương. Trong đó có 66 điều được bổ sung mới toàn
bộ về nội dung và 38 điều được sửa đổi, bổ sung so với Luật TNN năm
1998. Theo đó, việc sửa đổi lần này tập trung vào 4 chủ trương lớn là:
Khuyến khích ưu đãi các tổ chức, cá nhân nghiên cứu và áp dụng khoa học,
công nghệ, đầu tư công trình khai thác, sử dụng nước tiết kiệm, hiệu
quả; công trình bổ sung nhân tạo nước dưới đất thông qua việc miễn, giảm
thuế tài nguyên, hỗ trợ vốn để nghiên cứu và xây dựng công trình; xã
hội hoá các hoạt động bảo vệ, phát triển nguồn nước và cung ứng dịch vụ
nước; Khuyến khích và huy động sự đóng góp tài chính của mọi thành phần
kinh tế, cộng đồng dân cư trong bảo vệ tài nguyên nước và phòng chống
tác hại do nước gây ra; Ưu tiên nguồn vốn đầu tư cho điều tra cơ bản về
tài nguyên nước, xây dựng hệ thống quan trắc, cảnh báo, dự báo về về tài
nguyên nước, hệ thống thông tin dữ liệu”.

Bên cạnh đó, Luật
TNN sửa đổi cũng đưa ra các quy định về xây dựng và thực hiện quy hoạch
tài nguyên nước, kế hoạch phòng chống ô nhiễm khắc phục hậu quả tác hại
do nước gây ra, kế hoạch điều hoà, phân bổ nguồn nước. Ngoài ra, cần
phải kinh tế hoá lĩnh vực tài nguyên nước bởi tuy là nguồn tài nguyên
quý giá, thiết yếu đối với đời sống của con người và các hoạt động kinh
tế - xã hội, nhưng đến nay các nguồn thu cho ngân sách Nhà nước về loại
tài nguyên này còn rất hạn chế.

Với 17 vấn đề lớn đã được tập
trung sửa đổi và được đưa ra trong Dự thảo Luật TNN sửa đổi lần này được
coi là sẽ tác động trực tiếp đến các hoạt động sử dụng nước, đó là các
vấn đề sở hữu TNN (đã đề cập đến sở hữu toàn dân và sở hữu của các tổ
chức cá nhân); đối tượng quản lý TNN được mở rộng đến việc quản lý lòng
sông, bờ sông cũng như việc thiết lập các công cụ kinh tế trong quản lý
TNN. Sự phối hợp giữa các cơ quan trong quản lý TNN và tài nguyên thiên
nhiên khác, xã hội hoá TNN và quyền sở hữu về nước, khai thác sử dụng
TNN, cấp nước và sử dụng nước thải, điều hoà sử dụng, phân bổ TNN cũng
như vai trò của cộng đồng và tổ chức dân sự trong sử dụng nước ven sông,
đối tượng thủy sinh, chế tài bảo đảm thi hành Luật đã quy định cụ thể
các hành vi nghiêm cấm, các hành lang bảo vệ sông hồ, lưu vực sông… cũng
đều được quy định chi tiết và cụ thể trong Dự thảo Luật TNN sửa đổi lần
này./.