I. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG
Các Ðịnh nghĩa:
- Môi trường: bao gồm các yếu tố tự nhiên,và yếu tố vật chất nhân tạo quan hệ mật thiết với nhau bao quanh con người, có ảnh hưởng tới đời sống sản xuất sự tồn tại, phát triển của con người và thiên nhiên.
- Ðịa chất học là gì: là một bộ phận quan trọng của các khoa học về trái đất, đối tượng nghiên cứu của địa chất học trước hết là trái đất, bao gồm núi, đồng bằng, đại dương, lịch sử phát triển của sự sống trên trái đất cùng các quá trình tự nhiên đã và đang xảy ra. Ngoài ra, đối tượng nghiên cứu của địa chất học còn là các thiên thể trong thái dương hệ.
- Ðịa chất môi trường: là áp dụng nguyên lý và tri thức địa chất để giải quyết những vấn đề phát sinh khi con người chiếm hữu, khai thác môi trường tự nhiên hoặc liên quan đến xây dựng nhà cửa, hệ thống giao thông, xử lý chất thải rắn và lỏng, lập bản đồ tài nguyên và các vấn đề có liên quan đến quá trình tự nhiên của quả đất (lũ, lục, trượt đất, động đất, núi lửa...).
II. NHỮNG THUẬT NGỮ VÀ CÁC CHU TRÌNH ĐỊA CHẤT
1. Thuật ngữ
- Quá trình địa chất: những quá trình tự nhiên chuyển động xảy ra trên và trong bề mặt quả đất: phong hóa, xói mòn, macma...
- Hoạt động địa chất: hoạt động khảo sát các tác động lên bề mặt quả đất: hoạt động khai thác khoáng sản, khai thác dầu khí...
- Tai biến môi trường: là những biến động có hại đối với môi trường, gây tổn thất về con người, kinh tế, xã hội. Nó có thể xảy ra do quá trình tự nhiên, sự tác động con người đến tự nhiên và con người đến kỹ thuật .
+ Tai biến tự nhiên: động đất, sụp lở, núi lửa...
+ Do tác động con người: sự sụp lở do khai thác tài nguyên, sự ô nhiễm do khai thác khoáng sản...
+ Do kỹ thuật: sự cố trong công nghiệp dầu khí, đập nước...
- Tác dụng biến chất: là tác dụng làm biến đổi các đá dưới ảnh hưởng của áp suất lớn, nhiệt độ cao và tác dụng hóa học của những vật chất có hoạt tính.
- Ðánh giá tác động môi trường (EIA) : là một quá trình xác định và đánh giá các ảnh hưởng trên môi trường của các yếu tố tác động, được sinh ra trong quá trình thực hiện dự án hay từ một tai biến môi trường, từ đó đề xuất các biện pháp giảm thiểu.
2. Chu trình địa chất
Chu trình kiến tạo (tectonic cycle): là các quá trình địa chất xảy ra trên diện rộng nó làm thay đổi hình dạng của lớp võ trái đất như là: quá trình hình thành bồn trũng đại dương, sự trôi dạt lục địa và quá trình tạo núi.
Chu trình đá (rock cycle): là sự kết nối của nhiều chu trình bên dưới như là: phụ thuộc vào quá trình kiến tạo bởi nhiệt và năng lượng, quá trình sinh hóa địa chất bởi các vật liệu trái đất, và sự vận động của nước hay nói khác hơn là chu trình nước, mà từ đó đá chịu sự biến đổi bởi các quá trình phong hóa, xói mòn, sự vận chuyển, lắng động, và sự hóa đá của các trầm tích.
Chu trình nước: là quá trình di chuyển của nước từ biển, lục địa hay từ bề mặt trái đất nói chung vào khí quyển và quay ngược trở lại. Sự di chuyển này thông qua quá trình bốc hơi, mưa và vận động của nước.
Chu trình sinh địa hóa: là quá trình vận chuyển hoặc tuần hoàn của một hay nhiều yếu tố qua khí quyển, thạch quyển, thủy quyển, và sinh quyển. Nó có liên quan mật thiết đến các chu trình kiến tạo, chu trình đá và chu trình thủy quyển. Chu trình kiến tạo cung cấp nước từ các quá trình núi lửa cũng như cung cấp nhiệt và năng lượng góp phần vào sự hình thành và thay đổi vật liệu của trái đất vận chuyển trong chu trình sinh địa hóa, chu trình nước và chu trình đá bao gồm nhiều sự vận chuyển, các quá trình tích trữ của yếu tố hóa học trong nước, đất và đá.
III. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN
1. Luật Bảo vệ Môi trường
Là cơ sở pháp lý của mỗi quốc gia trong các hoạt động kinh tế xã hội, cho nên các nước trên thế giới đều có luật môi trường của nước mình, có đặc thù riêng phản ánh trình độ khoa học, và sự phát triển kinh tế của nước mình.
Luật bảo vệ môi trường được thông qua ngày 29/11/2005 và có hiệu lực từ ngày 01/07/2006 (thay thế Luật bảo vệ môi trường năm 1993) gồm có 15 chương và 136 điều, tập trung giải quyết những vấn đề:
- Tiêu chuẩn môi trường
- Đánh giá môi trường chiến lược, đánh giá tác động môi trường và cam kết bảo vệ môi trường.
- Bảo tồn và sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên.
- Bảo vệ môi trường trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ.
- Bảo vệ môi trường đô thị, khu dân cư.
- Bảo vệ môi trường biển, nước sông và các nguồn khác.
- Quản lý chất thải.
- Phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường, khắc phục ô nhiễm và phục hồi môi trường.
- Quan trắc và thông tin về môi trường.
- Nguồn lực bảo vệ môi trường.
- Hợp tác quốc tế về bảo vệ môi trường.
- Trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước, mặt trận tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên về bảo vệ môi trường.
- Thanh tra, xử lý vi phạm, giải quyết khiếu nại, tố cáo và bồi thường thiệt hại về môi trường.
- Điều khoản thi hành
2. Hệ phương pháp nghiên cứu
2.1. Phương pháp viễn thám
- Viễn thám là kỹ thuật và nghệ thuật thu nhận thông tin về đối tượng thông qua việc phân tích dữ liệu thu nhận bởi thiết bị không tiếp xúc với đối tượng đang nghiên cứu.
- Dữ liệu thu nhận là các bức xạ điện từ được phát ra từ các vật thể trên bề mặt trái đất.
- Thiết bị thu nhận, là các thiết bị hoạt động dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ, sóng phát ra từ các vật thể sẽ được thu nhận sau đó chuyển thành tín hiệu điện và được phân tích thành các cấp số hóa khác nhau. Dữ liệu được chuyển về mặt đất và sắp xếp thành các mảng dữ liệu hai chiều.
- Có hai nhóm chính: ảnh máy bay (độ cao dưới 10.000 km) và ảnh vệ tinh (độ cao trên 10.000 km)
* Ảnh máy bay
- Các ảnh máy bay truyền thống là những ảnh chụp, do vậy không thể áp dụng những kỹ thuật xử lý ảnh theo phương pháp xử lý ảnh số, nhược điểm này đã được khắc phục một phần bằng cách thu nhận hình ảnh bằng băng từ.
- Trong lĩnh vực địa chất ảnh máy bay nghiên cứu hình thể mặt đất, cấu trúc địa chất, thành phần đất đá. Năm 1913 ảnh máy bay được khai thác trong lĩnh vực tìm kiếm khoáng sản.
- Trong lĩnh vực môi trường nhằm để nghiên cứu đánh giá các vùng ô nhiễm nước từ chất thải rắn, lỏng, vùng tai biến xoáy lở, bồi lắng…
* Ảnh vệ tinh
- Xử lý ảnh bằng phương pháp kỹ thuật số, xử lý thông tin theo nhiều mục tiêu khác nhau.
- Là ảnh chụp ở tầm cao, có thể thu nhận ảnh ở các dãy phổ khác nhau, diện tích bao phủ lớn.
- Các vệ tinh viễn thám quan sát tài nguyên trái đất: POLAR, LANDSAT, SPOT…các hệ thống chụp radar như: ERS, RADARSAT
2.2. Hệ thông tin địa lý GIS (geographic information system)
- Hệ thống thông tin địa lý là một hệ thống phần mềm máy tính được sử dụng trong việc vẽ bản đồ, phân tích các vật thể, các hiện tượng tồn tại trên trái đất. Công nghệ GIS tổng hợp các chức năng chung về quản lý dữ liệu như hỏi đáp (query) và phân tích thống kê (statistical analysis) với sự thể hiện trực quan (visualization) và phân tích các vật thể hiện tượng không gian (geographic analysis) trong bản đồ. Sự khác biệt giữa GIS và các hệ thống thông tin thông thường là tính ứng dụng của nó rất rộng trong việc giải thích hiện tượng, dự báo và qui hoạch chiến lược.
- Ứng dụng: các hệ thống thông tin địa lý đều có các công cụ mạnh để tạo bản đồ, tổng hợp thông tin, thể hiện các sự kiện, giải quyết các vấn đề phức tạp, thể hiện các ý tưởng. Có thể nói GIS là một công cụ cho nhiều lĩnh vực (môi trường, quy hoạch đô thị, kinh tế,…), có thể sử dụng bởi cá nhân, tổ chức… để giải quyết các vấn đề theo nhu cầu.
- Tạo bản đồ và phân tích bản đồ không phải là mới, nhưng GIS đóng vai trò nâng cao chất lượng, độ chính xác và nhanh hơn so với cách làm bằng tay truyền thống.
2.3. Bản đồ Ðịa chất Môi trường Ðô thị
- Nhằm thể hiện sự tương tác của con người và môi trường địa chất, nó bao gồm chỉ dẫn khoa học địa chất trong qui hoạch và quản lý môi trường, dự báo và tiên đoán các tai biến, sự thay đổi môi trường gây nên bởi sự xâm phạm của con người đối với quá trình địa chất.
- Bản đồ địa chất đô thị: thể hiện các thông tin chỉ dẫn của khoa học địa chất nhằm phục vụ cho qui hoạch và phát triển đô thị.
- Bản đồ địa chất môi trường và đô thị nhằm giải quyết những vấn đề phát sinh do sử dụng và khai thác thiên nhiên của con người, các vấn đề nảy sinh do sự thay đổi môi trường tự nhiên (tai biến) đối với một khu vực cụ thể.

Ban cho hỏi:
Môi trường là một ngành rất rộng, nó xuất hiện trong mọi lĩnh vục của cuộc sông
Cử nhân môi trường noi chung cũng có nhiều chuyen ngành đúng không bạn River!
nhưng tưu chung lai thi cung chỉ có ĐẤT - Nước - Không KHi
cho mình hoi, Cử nhân môi trường học bao nhiêu trình về địa môi trường và địa chất!
và trong quá trình đi làm lĩnh vực địa chất môi trường có thực sự đc quan tâm ko bạn?

Cũng lâu rồi mình không nhớ học bao nhiêu trình về địa chất môi trường môn này không phải môn chính tầm 3 trình gì đó thôi nếu mình nhớ không nhầm.
Còn trong quá trình đi làm hầu như mình nhận thấy ít có lĩnh vực địa chất môi trường (có lẽ chưa va chạm nhiều lĩnh vực này). Nếu nói về tư vấn môi trường, quan tâm tới chỉ là giấy phép khai thác nước ngầm và giấy phép khai thác khoáng sản (nói đúng ra không thuộc chuyên môn ngành môi trường).
Thế nên kiến thức môi trường rất rộng.

Giấy phép cũng phải có chuyên môn môi trường mới làm được
Làm giấy phép khai thác nước ngầm và khai thác khoáng sản thì phải cần đến địa môi trường rồi!
không thể nói là không va chạm được!
Nước ngầm là môi trường nước dưới đất
khoáng sản thi rõ là môi trường địa chất rồi
cả nước ngầm cả đất đá luôn
chẳng nhẽ không đề cập đến tác động môi trường sao!

Nhưng ý tớ nói đây là trong quá trình làm giấy phép khai thác nước ngầm và khai thác khoáng sản phần chuyên môn sâu bên môi trường không thể lắm rõ bằng các bạn bên địa chất thủy văn được. Bên môi trường không được học, thế nên làm chỉ là copy&paste (thực chất không hiểu gì hết).Phần % làm trong các giấy phép đó chỉ 1/3 khối lượng công việc.

Vậy mặt mạnh nhất của dân môi trường là gi?
Phân tích đánh giá???Đưaf ra giải pháp???
hoặc thiết kế công nghệ xử lý???
tổng hợp thống kê?????

Dân môi trường bên tớ thường làm công việc tư vấn sau:
1. Thiết kế hệ thống xử lý nước thải (sinh hoạt, sản xuất); rác thải, khí thải.
2. Tư vấn giấy xác nhận đánh giá tác động môi trường (DTM), cam kết bảo vệ môi trường (CKBVMT) (đối với một dự án nào chuẩn bị đi vào xây dựng cần có 2 loại giấy xác nhận này, nếu ko có k được đầu tư xây dựng)
3. Tư vấn đề án bảo vệ môi trường (đối với cơ sở đã đi vào hoạt động chưa có giấy phép DTM, CKBVMT)
4. Tư vấn giấy phép vận chuyển, xử lý Chất thải nguy hại (CTNH), sổ chủ nguồn thải.
5. Tư vấn giấp phép xả thải vào nguồn nước, giấy phép khai thác nước dưới đất, khai thác khoảng sản....
6. Quan trắc môi trường
Đó là những công việc chính. Còn cái phụ có đá được thì đá thêm như hồ sơ xin vay vốn quỹ môi trường, hay giờ biến đổi khí hậu đang là hot thì mình xin làm đề tài....

Thực ra, môi trường là 1 lĩnh vực rất rộng. Nó liên quan đến tất cả mọi ngành nghề (trong đó có cả ngành Địa chất). Các cử nhân môi trường không thể biết được hết các lĩnh vực của mọi ngành nghề nên không thể tự mình giải quyết toàn bộ các vấn đề về môi trường được. Công việc cụ thể của Địa chất môi trường cũng tương đối rộng. Ví dụ đánh giá tác động của quá trình thăm dò, khai thác chế biến các loại khoáng sản đến môi trường xung quanh và nêu ra các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm. Hoặc đánh giá tác động về môi trường, sự thay đổi của tự nhiên khi con người có những tác động lên môi trường tự nhiên nói chung và môi trường địa chất nói riêng (như xây các đập thuỷ điện làm thay đổi dòng chảy của sông, áp lực của nước ở các hồ thuỷ điện có thể gây ảnh hưởng đến các vùng nào ở xung quanh (như động đất, sụt lún ...). Khi đắp đê biển thì dòng thuỷ triều sẽ thay đổi như thế nào, năng lượng của sóng sẽ bị tản ra đâu và gây ảnh hưởng đến vùng nào? ...
Nói chung, môi trường nói chung thì rất khó nói và khó mô tả cụ thể. Chỉ có môi trường ở 1 lĩnh vực riêng biệt trong một diện tích nhất định thì mới có thể đánh giá được thôi

lĩnh vực của DCMT rất rộng nên cơ hội việc làm cũng nhiều, nhưng chuyên ngành DCMT rất ít người học ( Khóa 2007 DHBK HCM có 13 mạng)

cảm ơn!

thanks!

thanks